BÀI XV: NÔNG – LÂM NGHIỆP

BÀI XV:  NÔNG – LÂM NGHIỆP


Nông nghiệp 

ກະສິກຳ

Cá sí căm 

Hợp tác xã  

ສະຫະກອນ

Sá hạ con 

Hợp tác hóa

ກາຍເປັນສະຫະກອນ

Cai pên sá hả con   

Tổ sản xuất  

ໜ່ວຍຜະລິດ

Nuồi p’há lít 

Trạm, trại 

ສະຖານີ, ແຫ່ງ

Sá thả ni, hèng

Nông trường   

ນິຄົມ

Ní khôm  

Khoán sản phẩm   

ມອບເໝົາຜະລິດຕະພັນ

Mọp mẩu p’há lít tá p’hăn

Sản lượng 

ຜະລິດຕະຜົນ

P’há lít tá p’hổn  

Năng suất

ສະມັດຕະພາບ

Sá mắt tá p’hạp  

Sản phẩm  

ຜະລິດຕະພັນ

P’há lít tá p’hăn         

Cải tiến 

ດັດແປງໃໝ່

Đắt peng mày         

Cải tạo 

ດັດສ້າງ

Đắt sạng  

Phân bón  

ຝຸ່ນ

Phùn 

Bón lót  

ໃສ່ຝຸ່ນພື້ນ

Sày phùn p’hựn         

Bón thúc   

ໃສ່ຝຸ່ນຊຸກຍູ້

Sày phùn thúc nhụ      

Thuốc trừ sâu    

ຢາຂ້າສັດຕຸພືດ

Da khạ sắt tu p’hứt      

Biện pháp   

ວິຖີການ

Ví thi can            

Ứng dụng 

ໝູນໃຊ້

Mủn xạy   

Khoa học  

ວິທະຍາສາດ

Ví thá nha sạt  

Kỹ thuật  

ເຕັກນິກ

Tếc níc  

Vườn

ສວນ

Suổn

Trồng trọt 

ປູກຝັງ

Pục phẳng  

Chăn nuôi  

ລ້ຽງສັດ

Liệng sắt  

Tăng vụ  

ເພີ່ມລະດູ

P’hờm lá đu 

Xen vụ

ສັບລະດູ

Sắp lá đu   

Độc canh  

ປຸກລະດູດຽວ, ເອກກະປຸກ

Púc lá đu điêu, ệc cá púc 

Chuyên canh 

ປຸກສະເພາະ

Pục sá p’hó   

Giống

ແນວປູກ

Neo pục   

Xử lý giống 

ແກ້ໄຂແນວປູກ

Kẹ khảy neo pục      

Lai tạo giống 

ຜະລິດແນວປູກໃໝ່

P’há lít neo pục mày      

Mạ 

ກ້າ

Cạ 

Gieo mạ  

ຕົກກ້າ

Tốc cạ  

Làm cỏ   

ເສຍຫຍ້າ

Sỉa nhạ  

Diện tích  

ເນື້ອທີ່

Nựa thì   

Nương, rẫy   

ໄຮ່

Hày 

Thủy lợi  

ຊົນລະປະທານ

Xôn lá pá than  

Chế biến   

ປຸງແຕ່ງ

Pung tèng 

Nông dân   

ຊາວນາ

Xao na  

Phong phú 

ອຸດົມສົມບູນ

U đôm sổm bun         

Thích hợp  

ເໝາະສົມ

Mó sổm 

Đa dạng

ຫລາຍຮູບແບບ,   ສັບພະຮູບຮ່າງ

Lải hụp bẹp, sắp phá hụp hạng   

Lai kinh tế  

ຊອດເສດຖະກິດ

Xọt sết thạ kít 

 

CÂU TRAO ĐỔI

- Anh là cán bộ Sở nông lâm nghiệp tỉnh phải không?
ເຈົ້າແມ່ນພະນັກງານພະແນກກະສິກຳປ່າໄມ້ແຂວງ, ແມ່ນບໍ່?
Chậu mèn phá nắc ngan p’há nẹc ca sỉ căm pà mạy khỏeng mèn bò?

- Đúng rồi!
ແມ່ນແທ້
Mèn thẹ!

- Tỉnh anh có bao nhiêu hợp tác xã sản xuất nông nghiệp?
ແຂວງເຈົ້າມີຈັກໜ່ວຍສະຫະກອນຜະລິດກະສິກຳ?
Khoẻng chậu mi chắc nuồi sá hạ con p’há lít cạ sỉ căm?

- Ồ, mấy năm trước có nhiều. Nay mỗi huyện chỉ còn từ năm đến mười hợp tác xã thôi.
ໂອ! ປີກ່ອນມີຫລາຍຢູ່. ແຕ່ປະຈຸບັນ, ແຕ່ລະເມືອງຍັງແຕ່ຫ້າເຖີງສິບໜ່ວຍ ສະຫະກອນ ເທົ່ານັ້ນ.
Ô, pi còn mi lải dù. Tè pá chu băn, tè lạ mương nhăng tè hạ thởng síp nuồi sá hả con thầu nặn.

- Ở làng anh nhân dân làm ruộng mỗi năm mấy vụ?
ຢູ່ບ້ານເຈົ້າ, ປະຊາຊົນເຮັດນາປີໜຶ່ງຈັກລະດູ?
Dù bạn chậu, pá xa xôn hết na pi nừng chắc lá đu?

- Trước kia mỗi năm chỉ làm một vụ lúa mùa. Sau ngày giải phóng có làm thêm vụ chiêm nhưng diện tích còn ít vì thiếu nước.
ແຕ່ກ່ອນປີໜຶ່ງເຮັດນາປີເທື່ອໜຶ່ງ. ຫຼັງຈາກປົດປ່ອຍໄດ້ເຮັດນາແຊງຕື່ມ ແຕ່ເນື້ອທີ່ຍັງ ນ້ອຍຍ້ອນວ່າຂາດນ້ຳ.

Tè còn pi nừng hệt na pi thừa nừng. Lẳng chạc pốt pòi đạy hết na xeng từm tè nựa thì nhăng nọi nhọn và khạt nặm.

- Sản lượng bình quân mỗi héc ta bao nhiêu?
ຜະລິດຕະຜົນຄິດສະເລ່ຍແຕ່ລະເຮັກຕາໄດ້ຫລາຍປານໃດ?
P’há lít tá p’hổn khít sá lìa tè lạ héc ta đạy lải pan đây?

- Không nhiều đâu. Ruộng tốt nhất cũng chỉ được 4 tấn một héc ta. Còn phổ biến là hai tấn rưỡi/ha thôi.
ບໍ່ຫຼາຍດອກ. ນາງາມທີ່ສຸດກໍ່ໄດ້ແຕ່ສີ່ໂຕນຕໍ່ເຮັກຕາ. ນອກນັ້ນທົ່ວໄປມີແຕ່ສອງໂຕນເຄິ່ງ ຕໍ່ເຮັກຕາເທົ່ານັ້ນ
Bò lải đoọc. Na ngam thì sút cò đạy tè sì tôn tò héc ta. Nọc nặn thùa pay mi tè soỏng tôn khờng tò héc ta thầu nặn.

 

                                                          BTV Ngô Gia Linh



  • Bản quyền thuộc: Ban Liên lạc Toàn quốc Cựu Quân tình nguyện & Chuyên gia quân sự Việt Nam giúp cách mạng Lào
     (79-81 Lý Nam Đế, phường Cửa Đông, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội)
    Địa chỉ ban biên tập: Số 1 An Dương, Quận Tây Hồ, Hà Nội
    Hộp thư điện tử: banbientapwqtn@gmail.com
    Trưởng ban Biên tập: Chuyên viên cao cấp - Đại sứ Lê Mai
    Phó trưởng ban Biên tập - 
    Quản trị Website : Trung tá Bùi Minh Sơn
  • Số người đang online: : 8
    Tổng số lượt truy cập: 462599
    Copyright @ 2016. Designed by DTC