Trung đoàn 830 tròn 40 năm thành lập ở
đất Lào (1979-2019)
Trung đoàn bộ binh 830 nằm trong đội hình của Sư đoàn Bộ binh 968 anh
hùng, nơi ra đời của cũng là ở Nam Lào, chỉ có khác là sau 11 năm (1979), lúc
này sư đoàn 968 đã lần thứ 2 hành quân sang đất bạn. Cuộc kháng chiến chống Mỹ
cứu nước thành công đã đưa lại hòa bình trên toàn cõi Đông Dương nhưng tình
hình khi ấy hết sức khó khăn cho cách mạng Lào và Campuchia. Tại Campuchia, chế
độ Khơme đỏ mặc dù bị lật đổ vào ngày 7/1/1979 nhưng tàn quân được sự hỗ trợ của
Trung Quốc đã dạt sang và dựa vào Thái Lan để phản kích lại lực lượng cách mạng
non trẻ. Với nước Lào, ở phía Bắc (Thượng Lào) là quân đội Trung Quốc áp sát, còn
có phỉ Vàng Pao quấy rối. Ở Trung và Hạ Lào, phía bên kia sông Mekong là quân đội
Hoàng gia Thái Lan khi này có thái độ thù địch với Lào và Việt Nam vẫn tổ chức
vượt sông tấn công sang Lào, đồng thời hỗ trợ cho các toán lính phỉ Bun Ùm,
Khăm Bu, Thao Chíp, chống phá cách mạng Lào non trẻ. Ngoài ra còn tàn quân của
đám lính ngụy quân Sài Gòn lưu vong, Fulro từ Tây Nguyên và tàn quân Khơ Me đỏ phía
nam tổ chức phục kích, đánh lén. Trong bối cảnh đó, tháng 12/1977 theo yêu cầu
của Đảng Nhân dân Cách mạng, Chính phủ và nhân dân các bộ tộc Lào, Sư đoàn Bộ
binh 968 lần thứ 2 lại hành quân sang giúp bạn. Lúc này sư đoàn có 3 trung đoàn,
các trung đoàn bộ binh 9 và 19 bảo vệ nam Xavanakhet, Xalavan còn sư đoàn bộ
cùng trung đoàn 4 pháo binh với các đơn vị trực thuộc cấp tiểu đoàn và đại đội
đóng quân gần nhau ở mường Outhamphone phía nam Seno khoảng 10 cây số. Sau này,
do chiến sự phức tạp, ngày 28/6/1979, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quyết định thành
lập Trung đoàn Bộ binh 830 trực thuộc Sư đoàn 968, đóng quân phía nam thị trấn
Đồng Hến, huyện Atsaphangthong, tỉnh
Savannakhet. Nhiệm vụ chính của Trung đoàn thời kỳ
này là bảo vệ đường Chín, các mỏ thạch cao ở Đồng Hến và nhân dân Lào ở các khu
vực lân cận. Ngoài ra, tháng 3/1981, Bộ Tư lệnh Binh đoàn 678 điều động Trung
đoàn 425 làm nhiệm vụ kinh tế ở Tha Teng về đội hình sư đoàn 968, vừa tham gia
chiến đấu, vừa làm kinh tế.
Mười năm giúp bạn, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ của Trung đoàn 830 trong đội
hình sư đoàn 968 đã góp phần thắt chặt tình đoàn kết, gắn bó, mẫu mực, thủy
chung giữa hai Đảng, hai dân tộc, hai Quân đội của 2 nước Việt Nam-Lào.
Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ quốc tế ngày 20/11/1988, Trung đoàn 830 cơ động
về nước, đóng quân tại xã Cam Thành, huyện Cam Lộ, tỉnh Bình Trị Thiên (nay là
tỉnh Quảng Trị), làm nhiệm vụ sẵn sàng cơ động, quản lý, huấn luyện dự bị động
viên. Ngày 8/2/2002, Trung đoàn Bộ binh 830 tách khỏi đội hình Sư đoàn 968 về
trực thuộc Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 337 của Quân khu 4 vừa tham gia phát triển
các dự án kinh tế vừa quản lý, huấn luyện dự bị động viên. Tròn 22 năm trong đội
hình sư đoàn 968, trung đoàn 830 đóng góp biết bao máu, xương, mồ hôi của các
thế hệ sĩ quan, chiến sĩ xây đắp nên bề dày thành tích truyền thống sư đoàn, những
tình cảm tốt đẹp của quân và dân 2 nước.
Tròn 40 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, dù làm nghĩa vụ quốc tế
trên đất bạn Lào hay ở trong nước, các thế hệ cán bộ, chiến sỹ Trung đoàn 830
đoàn kết, thương yêu, cùng nhau làm nên chiến thắng, xây đắp truyền thống "Kiên trì - Vượt khó - Bạn mến - Dân
tin - Đoàn kết - Chiến thắng", xứng đáng với những phần thưởng cao quý
mà Đảng, Nhà nước Việt Nam và nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào trao tặng.
Hôm nay, về chung vui tại Quảng Trị có nhiều cựu chiến binh không chỉ của
Trung đoàn 830 mà còn của các đơn vị thuộc sư đoàn 968 và nhiều đơn vị khác
trong cả nước. Tình cảm các cựu chiến binh dành cho Trung đoàn sinh ra ở đất
Lào thật cảm động, nghĩa tình...
Được biết có các cựu chiến binh về thăm e830, Chỉ huy sư đoàn 968 tổ chức
gặp mặt tại sở Chỉ huy thật thân tình với tay bắt, mặt mừng thể hiện sự nồng hậu
của thế hệ đàn em với lứa đàn anh đi trước. Đoàn thăm nhà lưu niệm của sư đoàn,
đi dâng hương viếng liệt sĩ ở Nghĩa trang đường 9. Buổi chiều muộn tất cả về
Cam Lộ giao lưu với 35 cán bộ và chiến sĩ e830, nay thuộc đoàn kinh tế 327 của
Quân khu 4. Ngày hôm sau 29/6/2019, đoàn hành quân qua nước bạn Lào tới Đồng Hến
để thăm lại chiến trường xưa, gặp gỡ cán bộ, chiến sĩ 1 đơn vị thuộc sư đoàn 4
của QĐND Lào hiện đồn trú tại doanh trại Trung đoàn 830 của mấy chục năm về trước
cùng bà con nhân dân các bản xung quanh. Người còn, người mất thật là cảm động.
Hình ảnh đoàn CCB f968 các tỉnh Hải Dương, Thái Bình, Nam Định, Nghệ An
và Hà Tĩnh do Đại tá Võ Phi Lâm, nguyên Phó Tham mưu trưởng Sư đoàn, Trung đoàn
trưởng 830 năm xưa làm trưởng đoàn về dự kỷ niệm 40 năm thành lập e830 tại Quảng
Trị, Savanakhet, Thakhek và Vientiane.
Bs Lê Lợi
CCB f968 Quân tình nguyện Lào,
Hội viên Hội VH-NT
Trường Sơn Việt Nam
