NÓI VỚI DÃ QUỲ
Năm nào cũng vậy, cứ vào mùa khô là mấy anh em cựu chiến binh tình nguyện chúng tôi lại rủ nhau về thăm chiến trường xưa Cánh đồng Chum - Xiêng Khoảng.
Vùng đất một thời khói lửa đạn bom, nơi chúng tôi đã để lại những năm tháng đẹp nhất tuổi thanh xuân của mình, nơi bao bạn bè, đồng đội đã nằm lại, mãi mãi tuổi hai mươi...
Ở đấy, dã quỳ mọc nhiều lắm! Thời chiến đã vậy, bây giờ vẫn thế. Loài cây hoang dại, thanh mảnh nhưng không yếu ớt bởi sức sống mãnh liệt của chúng. Dù bị dập vùi trong lửa cháy, trong mưa tuôn, nắng xối... hay giữa lúc rực rỡ nhất của một kiếp sống, dã quỳ vẫn kiên cường, âm thầm chuẩn bị cho sự hồi sinh, cho thế hệ kế tiếp một cách lỳ lợm, bất khuất. Khi cơn mưa đầu mùa thả giọt nước đầu tiên xuống những sườn núi đá cằn cỗi vùng cao nguyên thì hạt dã quỳ rơi xuống từ những bông hoa mùa trước cựa mình nhú lên những mầm xanh bất diệt. Một chồi, một trăm chồi, hàng vạn, hàng triệu chồi hình thành những vạt dã quỳ mênh mông... và hoa nở.
Công bằng mà nói, hoa dã quỳ không đẹp khi chỉ có một vài bông nhưng ngắm cả một thảm dã quỳ mênh mông, vàng rực dưới nền trời xanh ngăn ngắt điểm những đám mây bông trắng nõn nà trôi lang thang dọc mùa khô Xiêng Khoảng thì vô cùng ấn tượng, ấn tượng đến sửng sốt!
Không hiểu sao, tôi cảm thấy loài cây hoang dã ấy có nét gì đó rất giống những người lính thế hệ chúng tôi, mong manh và kiên cường, thanh mảnh nhưng bất khuất, luôn đứng bên nhau cùng đội ngũ. Dã quỳ nhuộm vàng những sườn núi xa gần, tỏa ánh vàng rực rỡ trên những cao điểm chúng tôi từng gìn giữ và giành giật khỏi tay kẻ thù. Màu vàng hoa dã quỳ khiến ta liên tưởng đến sắc vàng cửa Phật. Tôi muốn tin rằng Đức Phật từ bi sẽ dang tay ôm những linh hồn đồng đội tôi vào lòng, vỗ về, che chở, an ủi... để họ nhẹ lòng, tĩnh tâm an nghỉ vì đã cống hiến cuộc sống ngắn ngủi và rực rỡ của họ mà mang lại thanh bình cho dân tộc này, dải đất này...
“Nói với Dã quỳ” là lời thì thầm của người lính may mắn trở về nói với đồng đội đã nằm lại chiến trường :
Hoa dã quỳ lại đón chúng tôi sang
Màu vàng rực một góc trời Xiêng Khoảng
Những người lính đi qua thời bom đạn
Nhìn dã quỳ thổn thức nhớ khi xưa
Chiến dịch mùa khô, phòng ngự mùa mưa
Vạt dã quỳ tả tơi trong khói lửa
Máu đồng đội nhuộm hoa vàng hóa đỏ
Nắm cơm ai rơi bên gốc dã quỳ!?
Trong đêm đen những người lính ra đi
Mùi thơm ngọt nhắc dã quỳ vẫn thức
Đêm tiềm nhập trăng hạ huyền đỏ đục
Sương giăng mù hư thực những rặng thông
Họ trở về, trận đánh không thành công!
Đội hình cũ chỉ còn non một nửa
Trước cửa hầm cành dã quỳ vàng úa,
Giọt sương rơi nức nở khóc hoa tàn...
Dã quỳ ơi, chúng tôi lại sang
Đồng đội ở đâu? Chỉ màu vàng nhức nhối
Chỉ vi vút rừng thông gió thổi
Chỉ bình yên xanh ngắt một khoảng trời
Dẫu không về, mãi mãi tuổi hai mươi
Thì hiện diện trong màu vàng cửa Phật
Thì nép bóng áo đoàn sư khất thực
Thì hãy tĩnh tâm siêu thoát giữa hoa vàng
Chiều mùa khô nội cỏ mênh mang.
... vương trên đài tưởng niệm !
